Xét nghiệm định lượng Virus viêm gan B có ý nghĩa gì?

Đội Ngũ Biên Tập Nội Dung

24/04/2025

Tư vấn chuyên môn - Tham vấn y khoa

Tiến Sĩ, Bác sĩ: HỒ KIM CHÂU

Theo dõi Tiến sĩ, Bác sĩ
Hồ Kim Châu trên:

Viêm gan B là một bệnh lý khá phổ biến liên quan về gan do virus viêm gan B (HBV) gây ra, bệnh tiến triển có thể gây suy gan và ung thư gan. Do đó, xét nghiệm định lượng virus viêm gan B sẽ được chỉ định thực hiện cho bệnh nhân đang điều trị viêm gan B để đánh giá lượng virus từ đó đưa ra những liệu trình điều trị phù hợp.

Mục đích của xét nghiệm định lượng virus viêm gan B

Virus viêm gan B là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến bệnh viêm gan do virus gây nên. Ước tính trên thế giới có khoảng 2 tỷ người nhiễm virus viêm gan B, số người tiến triển thành bệnh mãn tính khoảng 350 triệu người. Con đường lây nhiễm bệnh dễ dàng, phương pháp điều trị khó khăn và dễ tái phát là nguyên nhân khiến virus viêm gan B đã và đang trở thành vấn đề sức khỏe đáng lo ngại của rất nhiều người.

Trong việc chẩn đoán và đánh giá bệnh viêm gan B do virus, bên cạnh dựa trên triệu chứng lâm sàng thì bác sĩ sẽ cần thực hiện nhiều xét nghiệm khác để đánh giá một cách khách quan. Trong đó phải kể đến xét nghiệm định lượng virus viêm gan B nhằm:

Cân nhắc điều trị

Mặc dù số lượng người nhiễm virus viêm gan B nhiều nhưng không phải ai cũng sẽ tiến triển thành bệnh. Ở những người lành mang virus, kết quả xét nghiệm có HBsAg dương tính nhưng số lượng virus thấp, có thể có hoặc không có virus hoàn chỉnh.

Tuy nhiên ở những người có hệ miễn dịch virus yếu, virus không được kiểm soát mà sẽ phát triển và nhân lên với số lượng lớn ở gan thì kết quả định lượng virus viêm gan B sẽ dễ dàng nhìn thấy rõ. Lúc này, xét nghiệm thấy virus hoàn chỉnh có ở máu với số lượng lớn.

Theo dõi hiệu quả điều trị

Sử dụng thuốc kháng virus sẽ được thực hiện trong điều trị viêm gan B, mục đích để kiểm soát lượng virus trong gan cũng như làm giảm sự sinh sôi phát triển của chúng. Sau khoảng từ 1 – 3 tháng sử dụng thuốc, nếu xét nghiệm định lượng virus viêm gan B giảm 100 lần thì được đánh giá là thuốc có hiệu quả.

Đồng thời, nếu trong máu nếu không tìm thấy virus hoàn chỉnh cho thấy bệnh nhân đã tiến triển tốt, đáp ứng khả năng điều trị phù hợp và sẽ tiếp tục theo dõi. Hiện nay bệnh nhân khi điều trị viêm gan B được chỉ định xét nghiệm định lượng 6 tháng/lần để đánh giá hiệu quả điều trị, điều chỉnh kịp thời khi thấy có dấu hiệu kháng thuốc.

Phát hiện kháng thuốc

Nếu sử dụng thuốc thấy có hiệu quả trong khoảng thời gian điều trị nhất định, định lượng virus viêm gan B đã thấp đi nhưng lại cao trở lại thì nguy cơ virus có khả năng kháng thuốc điều trị. Điều này cũng có thể là do bệnh nhân không tuân thủ điều trị nên cần kiểm tra lại cẩn thận.

Kết quả xét nghiệm định lượng virus viêm gan B kết hợp với xét nghiệm HBeAg, Anti-HBeAg và xét nghiệm men gan có thể phát hiện được nguy cơ virus đột biến.

Xét nghiệm định lượng virus viêm gan B

Xét nghiệm định lượng virus viêm gan B là xét nghiệm HBV-DNA, đây được xem là phần lõi của một virus hoàn chỉnh được nhân bản lên từ tế bào gan bị nhiễm virus và xuất hiện trong máu. Vì vậy, xét nghiệm HBV-DNA có thể định lượng chính xác số lượng virus trên mỗi đơn vị huyết tương hoặc huyết thanh (thường đơn vị đo là copies/ml hoặc IU/ml).

Kết quả xét nghiệm HBV-DNA định lượng virus viêm gan B sẽ cho thấy:

HBV-DNA đạt trên 10.000 IU/ml: Nồng độ virus cao.
HBV-DNA đạt từ 2.000 IU/ml – 10.000 IU/ml: Nồng độ virus trung bình.
HBV-DNA đạt dưới 2.000 IU/ml: Nồng độ virus ở mức thấp.

Xét nghiệm này được thực hiện thông qua mẫu máu, nên bạn có thể thực hiện xét nghiệm định kỳ hằng năm tùy theo mục đích để theo dõi, quản lý và nắm tình trạng của bệnh hay ngăn ngừa tái phát. Ngoài ra, một số trường hợp sau đây cũng cần đến kết quả xét nghiệm định lượng virus viêm gan B như:

Trường hợp 1: Xét nghiệm không thấy có sự xuất hiện của HBV-ADN có trong mẫu máu bệnh phẩm.
Trường hợp 2: Đo được nồng độ HBV-ADN cụ thể.
Trường hợp 3: Nồng độ HBV-ADN ở dưới ngưỡng có thể phát hiện (thường khoảng 20 IU/ml).

Áp dụng trong việc chẩn đoán và điều trị, xét nghiệm định lượng virus viêm gan B cần kết hợp cùng với các kết quả xét nghiệm khác để có thể chẩn đoán bệnh một cách chính xác nhất. Định lượng virus viên gan B trong máu cao điều này có nghĩa virus đang nhân lên rất nhanh trong gan, nếu để tình trạng này tiếp diễn xảy ra thì bệnh nhân hoàn toàn có thể đối mặt với nguy cơ biến chứng ung thư gan hoặc xơ gan.

Bệnh nhân cần được theo dõi định lượng virus viêm gan B kết hợp cùng với các chỉ số chức năng gan, siêu âm gan… để can thiệp sớm kịp lúc khi bệnh có dấu hiệu tiến triển nặng. Bên cạnh đó, hàm lượng virus viêm gan B trong máu cao còn cho thấy nguy cơ lây lan cao cho người khác, do đó mà người mắc bệnh cũng cần phải có những biện pháp phòng tránh phù hợp.

Cách đọc kết quả xét nghiệm PCR đo tải lượng virus viêm gan B

Việc hiểu rõ các chỉ số trong xét nghiệm PCR đo tải lượng virus viêm gan B có vai trò rất quan trọng, không chỉ giúp đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh mà còn giúp bác sĩ đưa ra những pháp đồ điều trị phù hợp. Một số các chỉ số quan trọng bệnh nhân cần phải biết như:

HBV-DNA là phần nhân của virus viêm gan B: Việc xét nghiệm HBV-DNA sẽ biết được liệu có virus hoàn chỉnh (bao gồm phần lõi và vỏ) trong máu bệnh nhân hay không. Kết quả HBV-DNA thể hiện quá trình sao chép của virus và cho biết số lượng virus hiện diện ở trong máu.
HBsAg là kháng nguyên bề mặt của virus HBV: Đưa ra kết luận về việc có mắc viêm gan B hay không thông qua xét nghiệm HBsAg. Có nhiều trường hợp bệnh nhân viêm gan B mãn tính có nồng độ HBV-DNA trong máu thấp, thậm chí không phát hiện nhưng vẫn có thể tiến triển thành các biến chứng xơ gan, ung thư gan. Nếu kết quả HBsAg dương tính (+), có nghĩa bệnh nhân đã bị viêm gan B. Ngược lại, nếu kết quả HBsAg âm tính (-) có nghĩa bệnh nhân không mắc phải viêm gan B.
HBeAg là kháng nguyên nội sinh của virus HBV (là một dạng protein mà các tế bào của virus này tiết ra): Nếu kết quả HBeAg dương tính (+), chứng tỏ nồng độ virus có trong máu rất cao, có nguy cơ lây nhiễm lớn cho những người xung quanh. Ngược lại, nếu kết quả HBeAg âm tính (-), cho thấy nồng đồ virus sẽ thấp hoặc virus đang ở trạng thái không hoạt động có khả năng lây lan cho người khác cũng sẽ giảm đi.

Chỉ số men gan như ALT và AST cho thấy mức độ tổn hại của gan do sự tác động của virus gây nên.

Xét nghiệm định lượng viêm gan B đóng vai trò rất quan trọng trong việc phát hiện, chẩn đoán, đánh giá điều trị và khả năng tái phát cho người bệnh một cách chính xác. Nếu bạn được chỉnh định cần phải tuân thủ thực hiện xét nghiệm cũng như thực hiện theo đúng các hướng dẫn điều trị khác.

Trung tâm xét nghiệm DNA TESTINGS là cơ sở y tế chuyên thực hiện các xét nghiệm sinh hóa được rất nhiều bác sĩ, bệnh nhân thực hiện bởi:

Trung tâm xét nghiệm đạt chuẩn quốc tế ISO 9001:2015 và tiêu chuẩn CAP.
Quy tụ nhiều chuyên gia, Bác sĩ giỏi trong ngành.
Quy trình thực hiện nhanh chóng, có kết quả sau 1 – 2 ngày.
Hệ thống trang thiết bị xét nghiệm hiện đại thực hiện bằng phương pháp Realtime PCR cho kết quả chính xác.
Hệ thống văn phòng rộng khắp trên toàn quốc.

Liên hệ ngay đến số Hotline 0938 232 900 để được tư vấn, đặt lịch xét nghiệm.