02/09/2022
Con trẻ bị dậy thì sớm đang là nỗi lo của rất nhiều phụ huynh. Việc dậy thì sớm không chỉ khiến trẻ mặc cảm vì cơ thể phát triển sớm hơn bạn bè, mà còn có thể là biểu hiện của một số bệnh lý nguy hiểm như các bệnh tuyến giáp, u não,… Vậy các bậc cha mẹ cần nhận biết trẻ dậy thì sớm để có biện pháp điều trị kịp thời.
Dậy thì sớm là gì?
Theo Wikipedia – Dậy thì là quá trình thay đổi thể chất qua đó cơ thể của một đứa trẻ thành một cơ thể trưởng thành có khả năng sinh sản hữu tính. Nó được bắt đầu bởi các tín hiệu nội tiết tố từ não đến tuyến sinh dục: buồng trứng ở bé gái và tinh hoàn ở bé trai.
Dậy thì sớm xảy ra khi cơ thể trẻ bắt đầu chuyển sang giai đoạn trưởng thành (dậy thì) quá sớm. Khi tuổi dậy thì bắt đầu trước 8 tuổi ở trẻ gái và trước 9 tuổi ở trẻ trai, được gọi là dậy thì sớm.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hiện nay, trẻ em dậy thì sớm đã tăng gấp 35 lần so với 10 năm trước, tình trạng này ngày càng gia tăng và chủ yếu gặp ở trẻ em gái. Khoảng năm 1980, độ tuổi trung bình của thời kỳ đầu là 15-16 tuổi, đến nay tuổi này giảm xuống còn 11-12 tuổi.
Phân loại dậy thì sớm
Dậy thì sớm có thể được chia thành 2 loại:
Phụ thuộc GnRH (dậy thì sớm do vùng dưới đồi):
Loại dậy thì sớm này thường phổ biến hơn, xảy ra ở bé gái nhiều hơn gấp 5-10 lần. Trong thời kỳ dậy thì sớm phụ thuộc GnRH, trục dưới đồi-tuyến yên được kích hoạt, dẫn đến sự phát triển và trưởng thành của tuyến sinh dục, phát triển các đặc điểm giới tính thứ cấp và phát triển trứng hoặc tinh trùng.
Không phụ thuộc GnRH (ảnh hưởng nội tiết sinh dục ở máu ngoại vi):
Dậy thì sớm không phụ thuộc vào GnRH ít phổ biến hơn. Các đặc điểm sinh dục thứ cấp do mức độ lưu hành của estrogen hoặc androgen, không có ảnh hưởng của hoạt động của trục dưới đồi-tuyến yên.
Dậy thì sớm cũng có thể được phân loại theo sự xuất hiện của sự phát triển tuyến sinh dục hoặc vỏ thượng thận( liên quan đến sự phát triển của lông, mùi cơ thể và mụn trứng cá).
- Ở trẻ em gái, sự phát triển tuyến sinh dục bao gồm sự phát triển của vú, những thay đổi trong thói quen của cơ thể, sự phát triển của tử cung và cuối cùng là bắt đầu hành kinh.
- Ở các bé trai, sự phát triển tuyến sinh dục bao gồm sự gia tăng kích thước của tinh hoàn; sa dương vật; sự xuất hiện ban đầu của lông mu, lông mặt và lông nách; mùi cơ thể của người lớn; và da nhờn hoặc mụn trứng cá.
Xem thêm: Khi nào nên cắt amidan cho trẻ
Nguyên nhân dậy thì sớm ở trẻ
Nguyên nhân của dậy thì sớm thường không được tìm thấy. Hiếm khi, một số tình trạng nhất định như nhiễm trùng, rối loạn nội tiết tố, khối u, bất thường hoặc tổn thương não,… có thể gây dậy thì sớm.
Một số nguyên nhân có thể gây tăng khả năng dậy thì sớm ở trẻ:
- Lượng estrogen đưa vào cơ thể trẻ quá nhiều, có thể do thực phẩm hoặc vật dụng tiếp xúc hàng ngày,…;
- Do thuốc;
- Do trẻ mắc các bệnh tuyến giáp, u não, u tinh hoàn-buồng trứng;
Dấu hiệu nhận biết dậy thì sớm ở trẻ
Nhận biết dậy thì sớm ở bé gái:
Biểu hiện đặc trưng là sự phát triển của vú, mọc lông mu hoặc lông nách, thay đổi hình dạng của cơ quan sinh dục ngoài và bắt đầu có kinh nguyệt.
Lưu ý: nhiều người có thể nhầm lẫn chứng dậy thì sớm ở bé gái với chứng vú phát triển sớm( đây là rối loạn lành tính, chỉ có ngực phát triển hơn bình thường và không đi kèm với các dấu hiệu dậy thì khác).
Xem thêm các bài viết hữu ích cho mẹ và bé tại dnatestings.vn/tin-tuc
Nhận biết dậy thì sớm ở bé trai:
Các dấu hiệu dậy thì sớm ở bé trai bao gồm tinh hoàn hoặc dương vật to ra, lông mu hoặc lông nách, mụn trứng cá và giọng nói trầm hơn.
Dậy thì sớm sẽ khiến xưởng trẻ phát triển nhanh và sớm hơn người bình thường. Tuy nhiên, việc phát triển này cũng kết thúc sớm hơn bình thường, khiến trẻ không đặt được chiều cao tối đa của người trưởng thành.
Phương pháp điều trị dậy thì sớm ở trẻ
Khi phát hiện trẻ dậy thì sớm hoặc có khả năng dậy thì sớm, cha mẹ cần đưa con đến cơ sở ý tế chuyên khoa nhi để chẩn đoán và điều trị.
Bác sĩ có thể làm các xét nghiệm như xét nghiệm nội tiết tố sinh dục trong máu, chụp MRI, xét nghiệm đánh giá tuổi xương,… để xác định và đánh giá.
Trẻ sẽ được tiêm hormone hoặc các loại thuốc phù hợp để làm chậm lại quá trình dậy thì sớm của trẻ, giúp trẻ đạt được chiều cao bình thường theo di truyền.
DNA Testings tổng hợp.
