16/08/2022
Bệnh tay chân miệng là bệnh thường gặp ở trẻ em dưới 5 tuổi, biểu hiện là sốt, đau họng, nổi mụn nước tập trung ở tay, chân, miệng. BTCM rất dễ lấy lan, vậy nên hãy cùng nâng cao hiểu biết để có những xử lý phù hợp khi phát hiện bệnh và kiểm soát bệnh đúng cách.
Bệnh tay chân miệng là gì?
Bệnh tay chân miệng (BTCM) là bệnh truyền nhiễm do vi rút đường ruột gây ra. Nguyên nhân gây bệnh là do 2 nhóm tác nhân là Coxsackievirus A16 và enterovirus 71 (EV71). Đây là nhóm vi rút có sức sống bền bỉ. Nó có khả năng tồn tại từ nhiệt độ lạnh đến rất cao: trong 30 phút vi rút bị bất hoạt ở nhiệt độ 560 độ C; Ở nhiệt độ lạnh – 40 độ C, virus có thể tồn tại đến 3 tuần trong môi trường.
Các bề mặt trong môi trường chung có người bị bệnh thường là nơi chứa vi rút như đồ dùng nhà bếp, mặt bàn, ghế, giường, đồ chơi chung. Biểu hiện chính của bệnh là tổn thương da, niêm mạc dưới dạng mụn nước tập trung ở niêm mạc miệng, lòng bàn tay, bàn chân, mông và đầu gối.
Xem thêm: Bệnh tay chân miệng ở mẹ bầu có ảnh hưởng đến thai nhi không?
Con đường lây nhiễm bệnh tay chân miệng
Vi rút gây bệnh tay chân miệng lây truyền dễ dàng và nhanh chóng, trực tiếp từ người này sang người khác qua chất tiết từ mũi, miệng, qua đường miệng trực tiếp hoặc tiếp xúc với phân, nước bọt của người bệnh.
Thời kỳ ủ bệnh là thời điểm lý tưởng nhất để virus lây lan. Các phương thức lây truyền bệnh tay chân miệng có thể kể đến như sau:
- Trẻ tiếp xúc trực tiếp với người mắc bệnh;
- Trẻ tiếp xúc với đồ chơi, vật dụng cá nhân mang mầm bệnh;
- Tiếp xúc với dịch mũi, bọng nước hoặc phân của người bị bệnh;
Trẻ em mắc bệnh chủ yếu do ăn phải vi rút gây bệnh. Trẻ tiếp xúc với mầm bệnh từ môi trường chủ yếu qua tay, sau đó cho vào miệng và nuốt vi rút. Bệnh tay chân miệng là bệnh rất dễ lây lan và trở thành dịch.
Cách nhận biết bệnh tay chân miệng qua các triệu chứng
Đa số trẻ mắc tay chân miệng nếu được phát hiện sớm và theo dõi sát sẽ được điều trị nhẹ nhàng, ngăn ngừa biến chứng, giảm nguy cơ tử vong.
Các giai đoạn bệnh khác nhau sẽ có các triệu chứng và dấu hiệu nhận biết khác nhau.
Giai đoạn ủ bệnh kéo dài từ 3-6 ngày, bệnh lúc này thường chưa có biểu hiện.
Giai đoạn khởi phát bệnh tay chân miệng gồm các triệu chứng:
- Trẻ bị sốt nhẹ từ 37,5-38 độ C hoặc sốt cao từ 38-39 độ C, kèm với mệt mỏi;
- Đau rát răng miệng, đau họng;
- Tiêu chảy, biếng ăn;
- Chảy nhiều nước bọt;
Giai đoạn toàn phát: Đây là giai đoạn trẻ có những biểu hiện rõ ràng và ồ ạt với các biểu hiện:
Trẻ bị phát ban dạng bọng nước hình bầu dục có đường kính 2-10mm ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông,… tuy nhiên lại không đau, không ngứa và có thể lồi hoặc xuất hiện ẩn dưới da.
Niêm mạc má, lợi, lưỡi của trẻ bị loét với các bọng nước 2-10mm khiến trẻ đau làm khó ăn.
Trẻ có thể bị rối loạn tri giác, rối loạn toàn thân.
Cha mẹ cần chú ý kỹ, vì một số trường hợp trẻ không có những dấu hiệu trên hoặc dấu hiệu không quá rõ rệt. Trẻ có thể chỉ xuất hiện loét miệng làm cha mẹ nhầm lẫn với loét miệng thông thường.
Nếu trẻ có triệu chứng nhẹ, cha mẹ có thể cách ly trẻ và điều trị tại nhà, bệnh sẽ khỏi sau 7-10 ngày. Nhưng nếu trẻ sốt cao từ 39 độ C cùng với các biểu hiện như co giật và khó thở, cần đưa trẻ ngay đến trung tâm y tế.
Điều trị bệnh tay chân miệng
Mục tiêu chính của điều trị tay chân miệng là điều trị triệu chứng và các biện pháp điều trị tích cực để duy trì chức năng sống trong các trường hợp nặng, đặc biệt là suy tuần hoàn, suy hô hấp.
- Khi trẻ sốt cao trên 38,5℃ cần cho trẻ sử dụng ngay thuốc hạ sốt acetaminophen (paracetamol);
- Cung cấp đủ nước, tránh trẻ bị mất nước, có thể cho trẻ uống kèm điện giải như (oresol, hydrite);
- Bổ sung vitamin C và kẽm cho trẻ;
- Lau sạch miệng và họng trẻ trước và sau khi ăn bằng dung dịch glycerin borat, các dung dịch sát khuẩn, giảm đau giúp trẻ dễ ăn hơn.
- Nếu trẻ xuất hiện các triệu chứng nặng như chứng não, màng não cần chuyển ngay lên tuyến trên để điều trị.
Cần lưu ý, bệnh tay chân miệng ở trẻ em là bệnh nhiễm khuẩn do vi rút đường ruột gây ra nên các loại thuốc kháng sinh thường sẽ không có tác dụng điều trị bệnh. Ngược lại, việc tự ý sử dụng kháng sinh có thể gây nguy hại đến sức khỏe, làm bệnh nặng thêm, tạo ra tình trạng kháng thuốc trong cộng đồng, gây khó khăn rất lớn trong việc điều trị bệnh nói chung và điều trị bệnh tay chân miệng ở trẻ em nói riêng.
Xem thêm các thông tin hữu ích cho cha mẹ tại Tin tức
Cách phòng ngừa bệnh Tay Chân Miệng ở trẻ nhỏ
- Xây dựng văn hóa vệ sinh trong gia đình, lớp học và trường học; đặc biệt là những người tiếp xúc trực tiếp với trẻ em…;
- Rửa và vệ sinh đồ chơi và dụng cụ sau khi sử dụng (nên dùng hóa chất khử trùng).;
- Giữ vệ sinh tay tốt sau khi thay tã, quần lót, tiếp xúc với phân, nước bọt. Không tiết ra hoặc bắn nước bọt hoặc phân ra môi trường;
- Làm sạch sàn bằng dung dịch khử trùng. Sử dụng nước sạch;
- Đối với trẻ mẫu giáo: lau sạch các bề mặt, đồ chơi, dụng cụ nhà bếp;
- Rửa cho trẻ thật sạch bằng xà phòng và nước;
- Đảm bảo đủ dinh dưỡng cho trẻ Theo dõi các dấu hiệu của điểm biến chứng sớm;
- Các đồ dùng cá nhân trong ăn uống của trẻ như bình sữa, ly uống nước, bát ăn cơm, thìa… phải được đun sôi và sử dụng riêng cho từng trẻ;
- Đồ chơi trẻ em và các vật dụng thường dùng phải được khử trùng bằng các dung dịch khử trùng được khuyến cáo về mặt y tế như dung dịch cloramin B 2%, dung dịch thuốc tẩy hoặc xà phòng sát trùng để tạo sự an toàn cho trẻ;
Thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh tay chân miệng từ sớm vẫn là biện pháp tốt nhất để bảo vệ sức khỏe của con trẻ. Hy vọng qua bài viết trên, DNA Testings đã gửi đến quý phụ huynh những kiến thức hữu ích cần thiết.
